‘In Gesprek Met’ is een topic van “Belgian Military Interests”. De admins gaan in gesprek met verschillende personen over militair gerelateerde onderwerpen. Deze keer hebben wij gekozen voor een gesprek met historicus en arabist Pieter Van Ostaeyen, gekend als één van de Belgische experten inzake Syriëstrijders. Het gesprek vond plaats in oktober 2017. Dit is deel twee.
Welke rol heeft president Assad gespeeld bij het ontstaan van IS?
Midden jaren 2000 heeft president Assad ‘basicly’ buitenlandse strijders die naar Irak wilde gaan om te strijden, vrije doorgang verleend over zijn grondgebied. Later heeft hij iedereen die toen opgesloten was in de staatsgevangenissen op verdenking van Jihadistische theorieën, inspiraties, ideologieën,… vrijgelaten. Er zijn toen heel veel gasten vanuit Syrië probleemloos naar Irak kunnen vertrekken.
In 2008 was ik zelf in Syrië, in die periode hebben de Amerikanen plots de grenspost van Abu Kamal aangevallen. Dit werd in het Syrisch nieuws opgeblazen tot en met… “De Amerikanen vallen ons aan etc etc.” Eigenlijk waren de Amerikanen elementen van het latere IS aan het bombarderen. Toen had ik daar nog geen benul van. IS heeft altijd heel sterk gestaan in het Oosten van Irak, meer bepaald in de grensstreek van Irak en Syrië. De periode dat president Assad al die gasten gewoon liet vertrekken en vrije doorgang gaf was tevens de periode waarin Saddam Hoessein op verliezen stond in de eerste golfoorlog en eigenlijk voor een Islamisering van de Ba’ath partij heeft gezorgd. In 1991 heeft Saddam Hoessin “Alahu Akbar” in zijn vlag laten zetten, daarvoor stond dit niet in de vlag.
De Ba’ath partij was vroeger een puur nationalistische Arabische partij en daarna is de Ba’ath partij meer en meer beginnen Islamiseren. Hierdoor waren er heel veel Ba’ath partij leden die Jihadistische sympathieën begonnen ontwikkelen. Een relatief groot deel van de Ba’ath partij, waaronder ervaren Iraakse militairen, is nadien ook overgegaan naar IS.
Daardoor hadden ze de operationele kennis in IS om te strijden tegen een regulier leger. Die militairen waren verweven in de commandostructuur van IS. Tot ex-generaals van Saddam Hoessein toe.
Kijk, na die periode heeft president Assad heel veel jihadi’s over zijn grondgebied laten vertrekken naar Irak. Hij heeft daar totaal niet naar omgekeken. Heel veel van zijn officieren van zijn leger hebben zich toen mede schuldig gemaakt aan het quasi oversmokkelen van wat ze goed genoeg wisten wat jihadi’s waren naar Irak.
De oorlog in Irak wordt beëindigd. Bush roept de overwinning uit. Op die moment komt er een Sjiiet aan de macht in Irak en die start een soort van ‘Etnic Cleansing’ tegen Sunni Moslims. Veel van de Sunni’s die vanuit Syrië of door Syrië gekomen waren om te vechten tegen de Amerikanen zaten ineens in vijandig gebied. Diegene die in Irak bleven zijn bijna allemaal opgesloten in bekende gevangenissen zoals Abu Ghraïb, Camp Bucca, … .De anderen die terugkeerden naar Syrië werden op een bepaald moment ook allemaal opgepakt en opgesloten in de Sednaya Prison ofwel in Tadmor Prison.
Assad zei in het begin: “De oorlog die ik vecht is geen burgeroorlog, het is geen opstand, het is een oorlog tegen Jihadi’s.” In het begin was er van deze uitspraken absoluut niets van waar, niets!
Heel veel van de officieren van het leger van Saddam Hoessein hebben zich toen mede schuldig gemaakt aan het quasi oversmokkelen van wat ze goed genoeg wisten wat jihadi’s waren naar Irak.
Pieter Van Ostaeyen
De oorlog is gestart met een burgeropstand. Het waren burgers en ontevreden militairen die zich hebben aangesloten bij de burgers. In een volgende fase ook militairen die niet wouden schieten op de eigen landgenoten. Ze riepen “dit is een vredig protest” en dat was ook zo, ze liepen elke dag door de straat, met vlaggen, te scanderen op de golf van, en in de hoop van, de Arabische Lente. Het volk wilde de val van de regering en van de overheid. Op een bepaald moment heeft president Assad de opdracht gegeven aan zijn ordehandhaving om het vuur te openen op de betogers en hij zei toen van: “kijk, ze schieten terug, het zijn allemaal Jihadi’s.” Maar wie schoot er toen terug: de militairen die met hun wapens overgelopen waren naar de burgerprotesten. En dan heeft president Assad een meesterlijke zet gedaan: hij heeft gewoon de poorten van zijn gevangenissen geopend. Al die honderden, duizenden jihadi’s die al jaren vastzaten, tot 4/5 jaar in zijn gevangenissen, waarvan geweten was dat ze actief waren geweest in Irak bij AL Qaida/IS/ISI, die liet hij ineens gaan. En het enige wat ze konden doen, het enige waar die naartoe konden, dat was het verzet. Ze hadden jarenlange militaire ervaring. Ze hadden jarenlange ervaring in het voeren van een gewapende oppositie, ze wisten waar ze het regime moesten raken, ze wisten wat de tere punten waren, ze kenden de tactieken van Guerilla warfare,…
Maar wie schoot er toen terug: de militairen die met hun wapens overgelopen waren naar de burgerprotesten.
Pieter Van Ostaeyen
Dus eigenlijk liet president Assad ze vrij om de legitimiteit van de ‘gewone’ rebellen te fnuiken in de hoop dat de Westerse coalitie ze niet ging steunen. Maar in plaats daarvan hebben ze zich afgesplitst.
Het heeft nog lang geduurd voordat de Westerse coalitie doorhad – en het nieuws hier doordrong- dat president Assad zijn gevangenissen had opengezet en hiermee de doos van Pandora had geopend. Wisten wij veel. Al onze regeringen hadden toen iets van – ‘Problem in the Middel East? Not our problem.”
Het heeft nog lang geduurd voordat de Westerse coalitie doorhad – en het nieuws hier doordrong- dat president Assad zijn gevangenissen had opengezet en hiermee de doos van Pandora had geopend.
Pieter Van Ostaeyen
Het had gedaan kunnen zijn in 2012.
Op een bepaald moment had de Syrische luchtmacht een Turkse F4 Phantom neergehaald. Wel dan had Turkije artikel 5 moeten inroepen. Dan had de NAVO massaal moeten reageren, No-Fly zone boven Syrië, beginnen evacueren, humanitaire hulp leveren, president Assad zijn luchtmacht uitschakelen, enz. Hadden we op die moment krachtdadig gereageerd hadden we nooit in deze shit gezeten.
Maar uiteindelijk had president Assad zelf niet kunnen inschatten dat het zo een probleem ging zijn want hij heeft die poort geopend in de veronderstelling dat die niet zo een bedreiging gingen zijn voor hem en dat hij die tegelijkertijd met de oppositie kon wegvagen.
Als je dan kijkt naar de verdere evolutie van de oorlog is hij zich vooral beginnen toespitsen op groeperingen die gesteund werden door het Westen en heeft hij IS links laten liggen.
Jamaarja, die groeperingen werden dan ook pas allemaal veel later gesteund door de Amerikanen/het Westen he. In het begin wisten de Amerikanen ook totaal niet wat ze moesten doen. IS die kon je niet gaan steunen, dat wisten ze wel vanaf het begin, alhoewel IS er veel belovend uitzag. De mensen ter plaatse die waren echt hoopvol dat groepen als IS, Jabhat Al Nusra, Ahrar al-Sham en weet ik veel wat, dat die ervoor konden zorgen dat het regime ging vallen en dat er een eerlijk en open beleid ging komen in Syrië. President Assad was de grote vijand hé toen.
Die groeperingen werden dan ook pas allemaal veel later gesteund door de Amerikanen/het Westen hé.
Pieter Van Ostaeyen
Op het moment dat die extremisten door Assad zijn vrijgelaten waren er honderden, misschien duizenden verzetsgroepjes, soms maar een groepje van 7/8 man. Die vrijgelaten extremisten zijn die groepjes beginnen infiltreren en zijn er hun boodschap beginnen verkondigen. “De enige juiste weg om een rechtvaardige maatschappij en samenleving te implementeren is de Sharia…” En dan kom je terug op het feit dat er heel veel Belgen, Nederlanders, Fransen waarvan een heel groot deel effectief geloofde in deze ideologie. Anders zou Abu Bakr al-Baghdadi zelf niet vanuit Irak de moeite hebben genomen om heel Noord-Syrië door te reizen om dan terug te keren via Raqqa en Deir El Zor.
Die vrijgelaten extremisten zijn die groepjes beginnen infiltreren en zijn er hun boodschap beginnen verkondigen.
Pieter Van Ostaeyen
Maar vanwaar kwamen de wapens dan van de rebellen en de moslimextremisten?
Heel in het begin vooral van de aanvallen op legerdepots, militairen die overliepen, sporadisch werden er wapens ingevoerd van Oost-Europa, etc
In verband met de wapens vanuit Oost- Europa: Hebben we het dan over de Tsjetsjeense jihadi’s? Op een bepaald moment waren er heel veel Tsjetsjeense Jihadi’s aanwezig in IS. En Rusland heeft die ook bewust naar Syrië laten reizen, want dan was het geen Russisch probleem meer en in Syrië konden ze veel harder bestreden worden.
Je had toen een groep onder Abu Omar al-Shishani, de man met de rode lange baard. Hij was op een bepaald moment algemeen oorlogsleider van IS, noem hem gerust een veldmaarschalk. Onder zijn leiding streden er veel Tsjetsjenen die verweven waren in de commandostructuur van IS. Rusland liet ze dan ook quasi zonder problemen reizen naar Syrië, die waren ze liever kwijt dan rijk. In die periode heeft IS een immens wapendepot veroverd in Mosul, Humvee’s, tanks, etc, noem maar op. Dit hebben ze allemaal naar Syrië gebracht en zijn ze in Syrië de zwaardere oorlog gestart.
Rusland liet ze dan ook quasi zonder problemen reizen naar Syrië.
Pieter Van Ostaeyen over het vertrek van Tsjetsjeense Jihadi’s naar IS.
Irak is onder de voet gelopen zonder enige vorm van deftig verzet. Als je kijkt naar de progressie op de kaarten van Thomas Van Linge dat is gewoon waanzinnig. In Syrië was president Assad zich aan het focussen op zijn hartland: Aleppo, Holms, Damascus, Hama enz…waardoor IS vrij spel kreeg.
Maar dat waren steden in het bezit van de gewone/gematigde rebellen? Hij bombardeerde die ook echt toen, steden met honderdduizenden inwoners?
Dat was inderdaad Assad zijn focus, als enkel nog Damascus en Latakia overschiet kan je evengoed in Groothertogdom Luxemburg gaan wonen. Hij heeft zich gefocust op die steden en hij heeft dus IS gewoon laten doen. Aleppo en Holms waren initieel in het bezet van IS, maar IS is daar redelijk snel verdreven. Dat was de periode van de splitsing tussen Jabhat El Nusra en IS en alle andere rebellengroeperingen hebben zich gekeerd tegen IS. Er werd toen echt jacht gemaakt op IS leden, zeker op buitenlanders. We spreken over 2012 -2013, nadien is Assad die steden beginnen bombarderen.
Hierdoor heeft IS geen moeite gehad om Raqqa over te nemen. Raqqa was in de eerste maanden veroverd door gematigde rebellen en daarna heeft het maar enkele weken geduurd eer IS het had overgenomen. Is vertrok naar het Oosten, de andere rebellengroepering naar het Westen waar Assad ‘hun’ steden aan het bombarderen was. Hierdoor lag half Irak en half Syrië gewoon voor het grijpen voor IS. Wel goed beseffende dat de helft van dat gebied woestijnlandschap was.
Omdat president Assad aan het strijden was tegen gematigde rebellen in plaats van tegen IS.
Kunnen we het FSA zien als een echte rebellengroepering?
Ja, ja, ja!
Dus die waren niet geïnfiltreerd door zware jihadi’s zoals er soms verspreid wordt door Russische propagandakanalen?
Neen, neen, die staan volledig los van jihadi’s doorgaans.
Dus eigenlijk is president Assad verantwoordelijk voor de snelle groei van IS. Aangezien IS vooral in Syrië enorm sterk stond.
Herinner u de slag bij Deir ez-zor, zomer 2017, in al die jaren ervoor waren er quasi geen clashes tussen het Syrisch leger en IS. Het was altijd het Syrisch leger tegen de rebellen, het Syrisch leger tegen de Koerden, IS tegen de Koerden, FSA tegen IS, etc.
Zomer 2017, in al die jaren ervoor waren er quasi geen clashes tussen het Syrisch leger en IS.
Pieter Van Ostaeyen
Bent u ervan overtuigd dat president Assad verantwoordelijk is voor de chemische aanvallen?
Absoluut, Absoluut! Er is geen enkele manier waarop die jihadi’s in staat zouden zijn om met chemische wapens op te gaan.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.